Darmklachten herstellen vaak niet vanzelf maar kunnen in de loop van de tijd juist steeds erger worden. Ze beginnen vaak met iets kleins, een beetje obstipatie bijvoorbeeld. Beetje vervelend, maar prima mee te leven. Dat kan een aantal jaar redelijk stabiel blijven. Maar dan komt er op een gegeven moment iets bij. En nog iets. En nog iets. Je obstipatie wordt erger en je krijgt steeds meer last van gas. Voor je het weet heb je pijnlijke bellen van gas door je buik reizen, last van krampen en nou moe, diarree? Als je het op z’n beloop laat, kan het behoorlijk uit de hand lopen. Hoe kan dat? Waarom herstelt het zich niet gewoon uit zichzelf? In dit artikel komen 5 redenen waarom de darm niet uit zichzelf herstelt aan bod.

1. Je geeft de verkeerde darmbewoners te eten

In je darm wemelt het van de micro-organismen. Bacteriën zijn als hoofdbewoners veruit in de meerderheid. Je kan bacteriën onderscheiden in bacteriën die goed voor je zijn en bacteriën waar je last van kan krijgen. Het gaat om de aantallen; je hebt altijd wel wat van de minder goede bacteriën in je darm waar je pas bij grote aantallen last van kan krijgen. Maar zolang hun aantallen binnen de perken blijven, is er niets aan de hand.

Voeding voor bacteriën

De verschillende bacteriesoorten hebben verschillende voedselvoorkeuren. Je bacterievrienden leven met name op onverteerbare koolhydraten, dat zijn vezels die met name in groenten en fruit zitten. De bacteriën die je klein wilt houden leven op eiwitten. Dierlijke producten zoals vlees, vis, kip, ei en zuivel bevatten in verhouding veel eiwit. Veel dierlijke producten eten én de trend om eiwitrijk te eten heeft dus ook een nadeel!

Voeding voor gisten en schimmels

Verder leven er in je darm naast de bacteriën ook schimmels en gisten. Ook hier gaat het weer om het evenwicht. Zolang er ruimschoots goede bacteriën in je darm leven zal je geen last krijgen van een overvloed aan schimmels en gisten. Schimmels en gisten groeien op snelle suikers zoals de suiker die je in de koffie doet en die in koekjes, toetjes en snoep zit. Wit meel valt ook onder de snelle suikers, net zoals wit brood, rijst, pasta etc. Tegelijkertijd vinden je bacterievrienden snelle suikers niet zo fijn. Als je te veel snelle suikers eet, kan de balans vrij snel de verkeerde kant op gaan.

Problemen kunnen dus ontstaan als er een overmaat aan verkeerde bewoners in de darm aanwezig is in verhouding tot de goede bacteriën. De oorzaak is soms groei van de slechterikken, maar soms ook puur alleen afsterving van de goeierikken en vaak is het een combinatie van de twee. Zodra de balans de verkeerde kant op geslagen is, is het lastig om de boel weer terug te draaien.

De invloed van de overmaat aan verkeerde factoren is vaak zo groot dat de goede darmbacteriën niet voldoende voet aan de grond krijgen om de balans weer terug te duwen. Sterker nog; de omgeving in de darm wordt steeds ongunstiger en je bacterievrienden nemen over de tijd alleen maar verder in aantal af met meer klachten tot gevolg. Als je wilt weten hoe de balans er bij jou voor staat dan kan dat met een ontlastingsonderzoek. Daarmee kan je vrij eenvoudig laten bepalen hoeveel bacterievrienden je nog hebt en hoe het met de ongunstige factoren staat.

2. Je komt te veel in aanraking met bacterie-killers

Je bacterievrienden hebben, naast competitie van slechte bacteriën, schimmels en gisten ed, ook te lijden onder diverse invloeden van buiten af. Een aantal dingen die helpen om je goede darmbacteriën om zeep te helpen zijn niet heel verrassend, zoals roken, alcohol en antibiotica.

Waar je misschien minder bij stilstaat is dat eigenlijk alle chemische stoffen een aanslag plegen op je darmbacteriën. Dus niet alleen antibiotica, maar ook alle andere medicijnen in bepaalde mate. En denk ook aan uitlaatgassen, schoonmaakmiddelen, antibacteriële zeep, oplosmiddelen in verf, lijm en nagellak, bestrijdingsmiddelen die op eten worden gespoten en weekmakers die in plastic zitten en die altijd wel een klein beetje vanuit de verpakking het product in ‘lekken’. Oftewel, zo’n beetje alles waar je dagelijks mee in aanraking komt…

Nou kunnen we heus wel ergens tegen en vallen we niet massaal en spontaan om van een spraytje haarlak, dus geen paniek. Tegelijkertijd moet je deze invloed ook niet onderschatten. Het moeilijke is natuurlijk dat je een deel van de chemische belasting niet kan vermijden omdat het is hoe onze wereld nou eenmaal in elkaar zit op dit moment en je niet in een geïsoleerde luchtbel woont. Het goede nieuws is dat je vaak wel meer kan doen dan je denkt op dit vlak en als je klachten hebt dan is het zeker een goed idee om je hier eens in te verdiepen.

3. Je hebt te veel stress in je leven

Vanuit je lijf gezien, wordt er bij stress altijd hetzelfde proces gevolgd. De bottomline is dat er adrenaline geproduceerd wordt om met de uitdaging om te gaan. Het effect van adrenaline is dat de bloedtoevoer naar de de verteringsorganen zoals de maag en de darmen wordt afgeknepen.

Het maakt niet uit wat je adrenaline ‘aan’ zet: een drukke baan, file, geldzorgen, ruzie, een overvolle sociale agenda. Wat veel mensen zich niet beseffen is dat deze ‘adrenaline-stress-reactie’ een soort dimmer heeft; beetje stress is beetje adrenaline, veel stress is veel adrenaline. Een beetje adrenaline is zelfs wel lekker; werken naar een deadline, het lekker druk hebben, van het een naar het andere feestje, gezin, kinderen, sociaal leven, lekker intensief sporten. Onze hele samenleving is gericht op doen, prikkels, snelheid en activiteit.

Helaas heeft dit altijd ‘aan’ staan een nadeel namelijk dat de bloedtoevoer naar de verteringsorganen chronisch afgeknepen wordt. Als voorbeeld herken je misschien dat tijdens het geven van een presentatie je vaker een slokje water moet nemen dan als je gewoon veel praat omdat je mond droger is. Dat is het effect van adrenaline. En zo gebeurt dat ook in je maag en je darmen met als gevolg minder spijsverteringssappen en beweging. Alsof je bacterievrienden nog niet genoeg aan hun hoofd hadden, lijden ze ook hier onder. Maar de cellen van je darmwand hebben er ook last van. Stress heeft dus een dubbele impact.

4. De cellen van je darmwand krijgen te weinig voedsel

Naast de darmbacteriën is de darm zelf ook van belang! De darm wordt wel beschreven als een holle buis van spier met een slijmvlieslaag aan de binnenkant. Dit slijmvlies zijn eigenlijk de cellen van je darm zelf waar het voedsel wordt opgenomen ed. De darmcellen maken een slijmlaag aan ter bescherming van zichzelf én in de slijmlaag leven de darmbacteriën.

De darmwand heeft verschillende functies; met name het voortbewegen en het opnemen van het voedsel. In de darmwand zitten ook zenuwen en immuuncellen en er worden neurotransmitters gemaakt zoals serotonine en dopamine. Er kunnen diverse klachten ontstaan als de darmwand niet optimaal gezond is; van obstipatie tot depressieve klachten, van PDS tot voedselovergevoeligheid.

De voeding voor de cellen van de darmwand komt vanuit het bloed zoals ook alle andere spieren en cellen van voedsel voorzien worden. Zoals hier boven gezegd, is een optimale bloedtoevoer afhankelijk van hoe ontspannen c.q. gestresst je bent. Maar ook in beweging zijn met sport, fietsen, wandelen, traplopen etc is gunstig voor je darm omdat het de hele bloedsomloop stimuleert en dus ook die naar je darm.

Een belangrijke tweede voedingsbron voor de darmwand komt van de goede darmbacteriën. Zij zetten de vezels uit groenten en fruit namelijk om in kleine vetzuren. Die zijn zo klein dat ze direct door de darmcel opgenomen kunnen worden en gebruikt kunnen worden als energiebron. Dit is essentieel voor een gezonde darm. Zo zie je dat de darmwand en de goede darmbacteriën afhankelijk zijn van elkaar!

5. Het immuunsysteem in de darm staat te veel onder druk

Zo’n beetje een kwart van je darm bestaat uit cellen van het immuunsysteem. Die zorgen er voor dat je niet ziek wordt van wat je eet én ze bestrijden parasieten, gisten en schimmels die per ongeluk mee naar binnen komen. Het eerste stofje wat hierbij komt kijken is het secretoire IgA, ofwel sIgA. Dit stofje kijkt wat er aan rommel in de darm zit en maakt dit onschadelijk nog voordat het goed en wel de darmwand bereikt heeft. Als er over langere tijd veel rommel aanwezig is in de darm, maakt dit stofje overuren en kan het op termijn uitgeput raken. Met minder tot heel weinig sIgA maken vervelende bacteriën, gisten, schimmels, parasieten en virussen meer kans, waardoor je in een vicieuze cirkel kan komen met op den duur toenemende darmklachten tot gevolg.

Los daarvan komt, zodra de eerste afweer van sIgA niet meer goed werkt, de tweede lijns afweer in actie. Dit is een stofje dat beta-defensine heet. Beta-defensine werkt als een soort zelfgemaakt anitbiotica. Een grof geschut in een poging om parasieten, schimmels, gisten etc te doden. Alleen neemt hij en passant de goede darmflora ook mee… en we hebben hierboven gezien dat dát nou net een beetje jammer is.

Nu snap je waarom het vaak zo is dat de darm niet uit zichzelf herstelt!

Je ziet het; alles in de darm is van elkaar afhankelijk én een aantal zaken die onze darmgezondheid onder druk zetten zijn wijdverspreid aanwezig in onze maatschappij. Dat is waarom darmklachten relatief vaak voorkomen en meestal niet van zelf beter worden als je er eenmaal last van hebt.

Gelukkig betekent dat niet dat je er niks aan kan doen! Wat je nodig hebt is inzicht in waar het bij jou uit balans gaat in je darm en dit kan je krijgen met behulp van ontlastingsonderzoek. Daarna kan je met gerichte voeding en voedingssupplementen de balans weer de goede kant op helpen.

Heb je na het lezen van dit stuk ook zin om een paar dingen te verbeteren? Met het darmherstelplan kan je op gestructureerde wijze je darmklachten aanpakken.