De link tussen darmklachten en je immuunsysteem

In het licht van het coronavirus krijgt het immuunsysteem de tijd extra aandacht. Je darmen en met name je darmflora spelen een grote rol voor een goed werkend immuunsysteem. Wat is de link?

Eerste barriére voor alles van buiten

De verdediging tegen allerhande micro organismen waar je ziek van kan worden, begint van buiten. De huid en de slijmvliezen zijn je eerste barrière. Bij slijmvliezen moet je denken aan de natte delen van de neus, mond, ogen, longen, genitaliën, de blaas, de maag en de darmen.

Omdat de slijmvliezen bloot staan aan de buitenwereld is het de plek waar je meestal als eerste in aanraking komt met een virus of bacterie. Bijvoorbeeld via de lucht die je inademt of het voedsel dat je eet. Daarom zitten er VEEL immuuncellen tussen de slijmvliescellen.

De darmen hebben de grootste invloed

De slijmvliezen van de darmen zijn ver uit het grootste slijmvlies van je lichaam. De darmen zijn namelijk erg geplooid. Als je ze uitvouwt, is het een oppervlak van een aantal voetbalvelden (!). Daarna komen qua grootte de longen, maar die zijn aanzienlijk kleiner zelfs als je elk longblaasje uitvouwt. Daarna komt met afstand de rest.

De darmen hebben door het grote oppervlak een onevenredig grote invloed op de balans van het immuunsysteem van álle slijmvliezen en van het hele lichaam. Er wordt geschat dat ongeveer 25% van je hele immuunsysteem in het slijmvlies van de darmen zit. Dit is de eerste overduidelijke relatie tussen de darmen en het immuunsysteem.

Communicatie tussen darmen en de andere slijmvliezen

Alle slijmvliezen staan met elkaar in verbinding via de bloedbaan en de lymfe. De stoffen die geproduceerd worden, blijven niet lokaal hangen: vanuit de darmen gaan ze ook naar de longen. En omgekeerd.

Als er in de darmen wat aan de hand is, dan heeft dat daardoor direct effect op de overige slijmvliezen. Denk bijvoorbeeld aan een disbalans in de darmflora, een parasietje, een lichte ontsteking in de darmen, een voedsel allergie of intolerantie, een overmaat aan afvalstoffen.

Al deze dingen zorgen er voor dat het immuunsysteem ín de darmen al druk is. Je merkt dit in de vorm van darmklachten of vermoeidheid. Maar daardoor heeft het ook op andere plekken minder ruimte heeft voor nieuwe dingen, zoals een virus wat in de neus of de longen komt.

Ook van bacteriën is bekend dat ze door de slijmvliezen kunnen ‘reizen’. Bepaalde bacteriën die in de darmen leven kunnen bijvoorbeeld, als je héél ziek en zwak bent, in de longen voor longontsteking zorgen. Ik bedoel dan intensive care ziek, niet een gewoon griepje.

Communicatie tussen de darmen en de hersenen

Daarnaast is er een link tussen darmklachten en het immuunsysteem via de hersenen. Gezonde darmen produceren namelijk ontstekingsremmende stoffen. Die komen in het bloed en gaan zo langs de hersenen. Deze stoffen geven het ‘sein veilig’ aan de hersenen: alles is goed daar beneden, we kunnen het hele lichaam ontspannen.

Verkeerde bacteriën, schimmels, gisten en parasieten maken juist ontstekingsbevorderende stoffen aan. Ook die komen langs de hersenen en zij geven een alarmsignaal: er is iets aan de hand. De hersenen proberen vervolgens te helpen door de stressreactie aan te zetten. Het idee hierachter is dat er meer snelle energie voor het immuunsysteem vrij komt om het probleem snel op te lossen. Maar een disbalans in de darmflora is meestal niet snel opgelost en blijft dan doorgrutten. Vanuit de darmen blijven ontstekingsstoffen de bloedbaan in komen, je lijf blijft in lichte stress-stand staan en je wordt een wandelende laaggradige ontsteking…

Ontsteking is een belangrijke manier van communicatie van je immuunsysteem

De manier waarop de cellen van je lichaam aan het immuunsysteem laten weten dat er iets aan de hand is, is via ontsteking. Dit is dus dé communicatie strategie. Ontsteking komt in vele gradaties: van onmerkbaar en moeilijk meetbaar klein, tot overduidelijk aanwezig.

Laaggradige ontsteking

Onmerkbare en moeilijk meetbare ontsteking noemen we ook wel laaggradige ontsteking. Het is het belangrijkste proces achter veroudering, het ontstaan van ouderdomskwaaltjes en het ontstaan van de meeste chronische ziekten zoals diabetes en hart- en vaatziekten. Het kan overal zitten; in de bloedvaten, in de hersenen en ook in je darmen. Bij laaggradige ontsteking in de darmen zie je in de praktijk dat darmklachten steeds verder toenemen en het risico op voedselallergieën toeneemt.

Een disbalans van de darmflora en laaggradige ontsteking hoeven niet tegelijkertijd voor te komen. Het zijn twee losse voorbeelden van de relatie tussen de darmen en het immuunsysteem. Als je darmklachten hebt, is er altijd sprake van een bepaalde mate van disbalans van de darmflora.

De invloed van stress

Wat veel mensen zich niet beseffen is dat je zenuwstelsel ook een belangrijke rol speelt in de werking van je immuunsysteem. Het zenuwstelsel bestaat uit een actie deel en een ontspanningsdeel. In een gezond lichaam is er voldoende actie, in balans gehouden door voldoende ontspanning. Een te veel aan actie is stress voor het lichaam. Triggers voor stress kunnen van buitenaf komen of van binnenuit.

Vaak wordt onder stress een overduidelijke, en meestal tijdelijke, toestand van veel zorgen of buitensporig veel te doen verstaan. Maar voor je lichaam begint stress al veel eerder. Ook als je gewoon lekker veel te doen hebt en zelfs een beetje een kick krijgt van de adrenaline, is het juist de adrenaline die je immuunsysteem en je spijsvertering remt. Het is een soort schaal waar je op beweegt: hoe meer adrenaline, hoe meer de rem er op gaat.

Stress verzwakt daarnaast ook de darmflora. Stress heeft op die manier een dubbele impact op je afweer: direct én via de relatie tussen de darmen en het immuunsysteem.

Ontsteking veroorzaakt stress en omgekeerd!

Stress kan dus van buiten komen, maar ook van binnen. De ontstekingsbevorderende stoffen van het immuunsysteem geven ook stress in het lichaam. En let op: alle vormen van stress, verhogen de productie van ontstekingsbevorderende stoffen. Wat weer extra stress geeft in het lichaam.

Al die stress remt vervolgens je spijsvertering en je immuunsysteem. Een ingewikkelde terugkoppeling! Het lichaam probeert zo de boel niet uit de bocht te laten vliegen, maar je kan je misschien voorstellen dat vooral bij chronische stress, chronische ontsteking en chronische (darm)klachten er makkelijk een soort patstelling ontstaat.

Ontspanning doorbreekt de patstelling

Je hebt vast gehoord van mensen die zodra ze vakantie hebben eerst ziek worden. Dat is wanneer de patstelling doorbroken wordt: het lichaam ontspant, de adrenaline daalt, het immuunsysteem wordt niet meer geremd en gaat aan de slag met achterstallig onderhoud.

Met een rem op je immuunsysteem had je niet genoeg slagkracht om een virus o.i.d. direct aan te pakken. Je werd niet ziek, maar je was wel besmet en droeg gezellig van alles met je mee.

Al met al is af en toe een fikse verkoudheid of griep een goed teken dat je immuunsysteem het doet!

Conclusie

Er is een nauwe relatie tussen de darmen en het immuunsysteem. De staat van de darmen is op meerdere manieren van invloed op de staat van het hele immuunsysteem. Met gezonde darmen en een gezonde darmflora heb je een stevige basis voor een goed werkend immuunsysteem van het hele lichaam! Veel dingen die goed zijn voor je immuunsysteem zijn dan ook goed voor je darmen en omgekeerd.

Als je darmklachten hebt, heb je per definitie een disbalans van de darmflora en kan je er vanuit gaan dat het immuunsysteem lokaal in de darmen op de één of andere manier onder druk staat.

Je hebt gezien dat er op verschillende manieren gecommuniceerd wordt vanuit de darmen naar de andere slijmvliezen, de hersenen en het hele lichaam via ontstekingsstoffen. Dit is waarom we in de orthomoleculaire therapie zeggen dat de darmen aan de basis staan van je gezondheid.

Welke disbalans er bij jou precies is en of er nog meer aan de hand is, daar kom je alleen met een ontlastingsonderzoek achter. Dit onderzoek is maakt onderdeel uit van het Oerwijz Darmherstelplan.